آیا کودکان واقعا به گوشی موبایل نیاز دارند؟

این روزها، خرید گوشی برای کودکان و یا حتی استفاده آن‌ها از گوشی‌، به یکی از چالش‌های بزرگ والدین تبدیل شده است. به هر حال با خرید گوشی برای کودک خود، می‌توانید در هنگامی‌که از او دور هستید، ارتباط بهتری با او داشته و البته خطراتی را نیز بپذیرید؛ همانند عدم امنیت در فضای آنلاین. در این مقاله قصد داریم که بیشتر به مبحث استفاده کودک از گوشی پرداخته و همچنین مزایا و معایب این موضوع را نیز برای شما بازگو کنیم. با آی‌تی‌کلوپ همراه باشید.

در این مطلب منظور ما از واژه “کودک”، افرادی هستند که زیر 10 سال سن دارند و همچنین منظور از نوجوان نیز آن‌هایی هستند که 11 الی 12 سال سن دارند. هر چند که تمرکز این مقاله بیشتر بر روی کودکان است، اما در هر صورت می‌توان محتوای آن را بر نوجوانان نیز تعمیم داد.

همه ما می‌دانیم که هر خانواده‌ای در رابطه با استفاده کودکان از تکنولوژی، قوانین خاص خود را دارد. بنابراین موارد و بحث‌های موجود در این مطلب نیز صرفا جنبه پیشنهادی داشته و در واقع می‌توان گفت که جهت تسهیل کردن تصمیم‌گیری در رابطه با استفاده کودک از گوشی، می‌توان از این مطلب استفاده کرد.

گوشی‌های عادی در مقابل گوشی‌های هوشمند

در اینجا گوشی‌ها را به دو دسته هوشمند و غیرهوشمند تقسیم می‌کنیم. گزینه انتخابی شما به محتوایی که می‌خواهید کودکتان به آن دسترسی داشته، توان مالی و همچنین قوانین خانوادگی مرتبط با تکنولوژی، بازمی‌گردد. در زیر، ویژگی‌های عمومی مرتبط با هرکدام از این دستگاه‌ها را مشاهده خواهید کرد:

ویژگی‌های گوشی‌های غیرهوشمند

هنگامی‌که در رابطه با گوشی‌های غیرهوشمند بحث می‌کنیم، منظور ما دستگاه‌هایی هستند که در اوایل دهه 2000 میلادی وجود داشتند؛ مواردی همچون گوشی‌های تاشو Razr، گوشی‌های کشویی Sidekick و البته گوشی‌های آجر-مانند شرکت نوکیا. تمرکز این گوشی‌های بیشتر پیرامون برقراری تماس و ارسال پیامک بود.

امروزه گوشی‌های ساده همچنان تمرکز خود را بر روی همان کارکردهای اولیه خود گذاشته‌اند، اما طبیعتا ویژگی‌های جدیدی نیز همانند دوربین، بازی‌ها، موسیقی و حتی دستیار یکپارچه را ارائه می‌دهند. برخی از این دستگاه‌ها حتی دارای GPS بوده و بدین ترتیب می‌توانید موقعیت مکانی کودک خود را ردیابی کنید.

کارکردهای ساده این گوشی‌ها، آن‌ها را مناسب کودکان کم‌ سن‌وسال‌تر کرده‌اند. به هر حال، قابلیت‌های چندان پیچیده‌ای در این دستگاه‌ها وجود ندارند. اکثر این گوشی‌ها حتی توانایی اتصال به اینترنت را نیز ندارند. بنابراین اصلا لازم نیست که نگران دسترسی کودکتان به محتوای نامناسب باشید.

ویژگی‌های گوشی‌های هوشمند

به احتمال بسیار زیاد، شما با این گوشی‌ها آشنایی کافی داشته و حتی پیش‌تر نیز چندین مدل از این نوع دستگاه‌ها را داشته‌اید. اگر این‌طور نیست، آنگاه می‌توان گفت که گوشی‌های هوشمند می‌توانند به برقراری تماس، ارسال پیامک و همچنین دسترسی به اینترنت بپردازند. علاوه بر این، اکثریت مردم امروزی از این گجت‌ها استفاده می‌کنند.

انواع ویژگی‌های جالب و سخت‌افزار بهتر در این گوشی‌ها گنجانده شده و همچنین با استفاده از آن‌ها می‌توانید تقریبا به هر چه که می‌خواهید، دسترسی پیدا کنید. از طریق فروشگاه اپلیکیشن موجود بر روی این گجت‌ها، می‌توانید به انواع و اقسام نرم‌افزارها و بازی‌ها، دسترسی پیدا کنید. همچنین با استفاده از مرورگر اینترنت نصب شده بر روی این گوشی‌ها می‌توانید به هر آنچه که بر روی مرورگر کامپیوتر خود بدان دسترسی پیدا می‌کنید نیز دسترسی پیدا کنید. این گوشی‌ها به دلیل داشتن قابلیت‌های اضافی و پیچیده، بیشتر برای کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان مناسب هستند.

مزایا و معایب گوشی‌های غیرهوشمند

حال که گوشی‌های ساده یا همان غیرهوشمند را تعریف کرده و به‌صورت مختصر در رابطه با ویژگی‌های آن‌ها صحبت کردیم، وقت آن فرا رسیده که به مزایا و معایب این دستگاه‌ها نیز اشاره کنیم. در زیر به مزایا و معایب استفاده کودک از یک گوشی‌ ساده می‌پردازیم.

مزایا

یکی از مزایای قابل توجه گوشی‌های ساده این است که قیمت بالایی ندارند. به هر حال این گوشی‌ها، سخت‌افزار چندان قدرتمندی نداشته و همچنین قابلیت‌های عجیب‌و‌غریب چندانی نیز ندارند. بنابراین این گوشی‌ها بیشتر بر برقراری تماس و ارسال پیامک تمرکز دارند. این گوشی‌ها جهت برقراری تماس‌های مبتنی بر سیم‌کارت، مناسب هستند. علاوه بر این، استفاده از این گوشی‌ها برای کودکان کم سن و سال‌تر، آسان‌تر بوده و می‌تواند به کسب استقلال این رده سنی، کمک کند.

اکثریت این دستگاه‌ها از فروشگاه اپلیکیشن و دسترسی به اینترنت، برخوردار نیستند. بدین ترتیب کودک شما نمی‌تواند نسبت به پرداخت درون برنامه‌ای اقدام کرده، به محتوای نامناسب در فضای آنلاین دسترسی پیدا کنند و همچنین دیگر در معرض فشار همسالان خود در شبکه‌های اجتماعی نیز قرار نخواهد گرفت. از آنجایی که خود گوشی احتمال وقوع چنین مواردی را از بین می‌برد، پس می‌توانید خیالتان از این بابت راحت باشد. بدین ترتیب هر زمان که لازم باشد، می‌توانید با کودک خود تماس گرفته و بالعکس.

معایب

همان‌طور که در بالا بدان اشاره کردیم، این گوشی‌ها دارای عملکردهای بسیار ساده هستند. اگر برای کودک بزرگ‌تر و یا نوجوان خود یک گوشی ساده تهیه کنید، آنگاه این قضیه می‌تواند معایب خود را نیز داشته باشد. شاید همسالان کودکان شما، آن‌ها را به دلیل نداشتن یک گوشی مدرن، مسخره کرده و یا اینکه شیوه تعامل فرزند شما با دوستانش، تحت تأثیر این موضوع قرار گیرد. به هر حال در این گوشی‌ها خبری از iMessages، واتساپ و سایر شبکه‌های اجتماعی محبوب نیست. همچنین این موضوع می‌تواند کودک شما را از برخی از تجربه‌هایی که همسالان وی بر روی گوشی‌های هوشمند خود دارند، محروم کند.

علاوه بر این، پدیده‌ای نیز وجود دارد که “حصر iMessage” یا همان “iMessage lock-in” نامیده می‌شود. در این پدیده، کودکانی که دارای گوشی‌های آیفون هستند، امکان دارد که از سایر کودکانی که از این گوشی‌ها برخوردار نیستند، دوری کنند. نام این پدیده از آنجا نشأت گرفته که در اپلیکیشن iMessage شرکت اپل، چت کاربران اپلی به‌صورت یک نقطه آبی رنگ ظاهر می‌شوند که همین موضوع از لحاظ ظاهری، جذاب به نظر می‌رسد. این در حالی است که چت کاربران غیراپلی، به رنگ سبز به نمایش درآمده و همین باعث جذابیت ظاهری کمتری می‌شود. اکثر اوقات، کاربران اپلی نسبت به کاربران سایر گوشی‌ها، توجه کمتری نشان می‌دهند. این نکته‌ای است که در هنگام تهیه گوشی برای کودک خود، باید بدان توجه داشته باشید.

مزایا و معایب گوشی‌های هوشمند

همه ما می‌دانیم که گوشی هوشمند چیست و همچنین در قیاس با گوشی‌های ساده، چه قابلیت‌های اضافی دارد. حال بیایید تا در ادامه در رابطه با مزایا و معایب استفاده کودک شما از یک گوشی هوشمند، بیشتر بحث کنیم.

مزایا

گوشی‌های هوشمند، دستگاه‌های جالبی بوده که از طریق آن‌ها می‌توانید به ویژگی‌ها و اپلیکیشن‌های جالبی، دسترسی پیدا کنید. با استفاده از این دستگاه‌ها، آسان‌تر می‌توانید بفهمید که کودک شما کجا بوده و مشغول انجام چه کاری است. همچنین بدین ترتیب از طریق راه‌کارهای گوناگونی نیز می‌توانید با فرزند خود ارتباط برقرار کرده و در این رابطه فقط به پیام‌رسانی و یا تماس‌های تلفنی، محدود نیستید. همچنین این دستگاه‌ها می‌توانند به‌صورت دقیق به شما نشان دهند که کودک شما در کجا قرار دارد. اگر فرزندان شما گم شده و یا اینکه صرفا گوشی خود را در جایی جا بگذارند، آنگاه تشخیص موقعیت مکانی دستگاه، آسان‌تر خواهد شد.

با استفاده از یک گوشی هوشمند، فرزند شما آسان‌تر می‌تواند با دوستان و همکلاسی‌های خود، تعامل داشته باشد. حال چه بحث در رابطه با تکالیف مدرسه باشد و چه در رابطه با سایر مسائل، با استفاده از اسمارتفون‌ها آسان‌تر می‌توان به هدف موردنظر دست پیدا کرد. از طریق فروشگاه اپلیکیشن‌های موجود بر روی هر گوشی هوشمند نیز می‌توان انواع و اقسام نرم‌افزارها و بازی‌ها را دانلود و نصب کرد. در اپ استورها می‌توان اپلیکیشن‌های سرگرمی همانند یوتیوب و یا نرم‌افزارهای مرتبط با تکالیف مدرسه را پیدا کرد.

با استفاده از گوشی‌های هوشمند، بهتر می‌توان حس مسئولیت‌پذیری را تقویت کرد. از آنجایی که گوشی متعلق به فرزند شما است، پس باید همیشه مراقب آن بوده و همچنین هر روز نیز باید باتری آن را شارژ کند. علاوه بر این، کودک شما با استفاده از اپلیکیشن‌هایی همانند ساعت هشدار، تقویم و یا تهیه لیست کارهای ضروری، بهتر می‌تواند حس مستقل بودن را تجربه کند. داشتن یک گوشی هوشمند باعث می‌شود که کودک شما از دوستان و اطرافیان خود، دور نگه داشته نشود. به هر حال این روزها این گجت می‌تواند نمادی از فشار همسالان باشد.

در نهایت اینکه کودک شما با استفاده کردن از گوشی هوشمند در سنین ابتدایی، در آینده بهتر می‌تواند از تکنولوژی استفاده کند. به هر حال، گوشی‌های هوشمند در همه‌جا وجود داشته و فرزند شما نیز باید بتواند که با آن‌ها کار کند. به هر حال، ضرورت یادگیری در این رابطه، کمتر از ضرورت یادگیری تایپ کردن و یا شیوه استفاده از اینترنت نیست. با یادگیری شیوه تعامل با رابط کاربری گوشی‌ و همچنین اپلیکیشن‌ها، کودکان می‌توانند خود را جهت موفقیت در زندگی تکنولوژی-محور امروزی، آماده کنند.

معایب

یکی از بزرگ‌ترین معایب خرید گوشی‌های هوشمند، به قیمت بالای آن‌ها بازمی‌گردد. علاوه بر این باید هزینه خرید قاب، سیم‌کارت، هزینه اینترنت، تعمیرات دستگاه و … را نیز به قیمت خرید گوشی خود، اضافه کنید. به هر حال یک گوشی هوشمند می‌تواند نوعی سرمایه‌گذاری و همچنین منبعی جهت ایجاد هزینه‌های گوناگون باشد.

یکی دیگر از مسائل مهم، به امنیت و حریم خصوصی بازمی‌گردد. این قضیه نیز بدین دلیل است که این دستگاه‌ها به اینترنت متصل می‌شوند. مواردی همچون محتوای نامناسب، اذیت‌‎و‌آزار اینترنتی، ردیابی شدن توسط غول‌های اینترنتی، نمایش تبلیغات هدفمند به کودک شما و همچنین نگرانی‌های گوناگون پیرامون حریم خصوصی، همگی در فضای اینترنت یافت می‌شوند. اگر در رابطه با این موارد با کودک خود صحبت نکرده، محدودیت‌هایی را اعمال نکنید و یا اینکه از اپلیکیشن‌های مخصوص کنترل والدین بهره نبرید، آنگاه فرزند شما نیز در معرض این خطرات، قرار خواهد گرفت.

گوشی‌های هوشمند می‌توانند امکان چت با دوستان، بازی کردن، عکاسی، مشاهده ویدیو و استفاده از سایر اپلیکیشن‌ها را برای کاربران خود فراهم کنند. این موارد کافی هستند تا تمرکز کودکان از مدرسه، سایر انواع سرگرمی‌ها و حتی گذراندن وقت با اعضای خانواده، دور شده و به کار با گوشی اختصاص پیدا کند. اگر سخت‌گیری‌‎های لازمه اعمال نشوند، آنگاه استفاده زیاد از اسمارتفون می‌تواند به اعتیاد تبدیل شود.

اپلیکیشن‌های کنترل والدین، Screen Time و Digital Wellbeing

شاید گوشی‌های ساده دارای عملکردی محدود بوده و همچنین دسترسی بسیار محدودی نیز به اپلیکیشن‌ها و اینترنت داشته باشند، اما همان‌طور که می‌دانید، گوشی‌های هوشمند در حالت پیش‌فرض این‌گونه نیستند. همین موضوع می‌تواند باعث نگرانی والدین شود. به همین ترتیب، ممکن است که والدین در رابطه با ساعت استفاده فرزند خود از گوشی و یا عدم آگاهی وی از نحوه استفاده ایمن، نگرانی‌های داشته باشند. البته به لطف اپلیکیشن‌های کنترل والدین و سرویس‌هایی همانند Screen Time و Digital Wellbeing، به‌راحتی می‌توانید نحوه استفاده فرزند خود از گوشی را ردیابی کرده و همچنین به کودکان خود نیز در رابطه با استفاده درست از این دستگاه‌ها، آموزش دهید.

از طریق اپلیکیشن‌های کنترل والدین که هم برای اندروید و هم برای iOS در دسترس قرار دارند، می‌توانید فیلترهای اینترنتی را اعمال کرده، اپلیکیشن‌های خاصی را بلاک کنید و همچنین گزارش‌های روزانه و یا هفتگی دریافت نمایید. برخی از اپلیکیشن‌ها می‌توانند موقعیت مکانی گوشی را ردیابی کرده و یا اینکه به محض ترک کردن ناحیه مشخص شده همانند خانه و یا مدرسه، اعلانی را به شما ارسال کنند. بدین ترتیب در هنگامی‌که از کودک خود دور هستید، بهتر می‌توانید که حواستان به او باشد. همچنین در صورت گم شدن گوشی نیز، آسان‌تر می‌توانید آن را پیدا کنید.

قابلیت Screen Time متعلق به دستگاه‌های iOS بوده و می‌تواند به شما بگوید که فرزند شما چه مدتی را صرف فضای آنلاین و اپلیکیشن‌های موبایلی کرده است. همچنین با استفاده از این اپلیکیشن می‌توانید تعداد ساعات استفاده از گوشی و یا اپلیکیشن خاصی را محدود کنید. بدین ترتیب می‌توانید استفاده کودک از گوشی را کاهش داده و در نتیجه پتانسیل اعتیاد به این دستگاه‌ها را نیز از بین ببرید. همچنین می‌توانید تعیین کنید که کدام اپلیکیشن‌ها، محدودیت نداشته باشند. اپلیکیشن‌های برقراری تماس و یا ارسال پیامک، می‌توانند از این دسته از موارد باشند.

به‌طور مشابه، قابلیت Digital Wellbeing اندروید نیز کنترل‌های والدینی گوناگون، قابلیت‌های جدا کردن از پریز برق، ویژگی‌های تعادلی و همچنین قابلیت‌های بهره‌وری را ارائه می‌دهد. بدین ترتیب والدین و فرزندان آن‌ها می‌توانند شیوه استفاده مسئولانه و ایمن از گوشی‌ را بهتر فرا بگیرند.

هزینه، خدمات و انتخاب دستگاه مناسب

به احتمال زیاد، ایده خوبی نیست که برای کودک 9 ساله خود، یک گوشی پرچمدار تهیه کنید. این موضوع نیز بدین دلیل است که چنین دستگاه‌هایی، بسیار گران‌قیمت هستند. در عوض می‌توانید با تهیه یک گوشی میان-رده، یک گوشی مناسب را با قیمتی مناسب، خریداری نمایید.

البته می‌توانید یک گوشی ساده نیز خریداری کنید. همان‌طور که امکانات این گوشی‌ها در قیاس با گوشی‌های هوشمند، بسیار ابتدایی بوده، قیمت آن‌ها نیز بسیار پایین‌تر است.

همچنین باید هزینه‌های سیم‌کارتی را نیز در نظر داشته باشید. هزینه‌های مربوط به خرید بسته‌های اینترنت و همچنین شارژ کردن اعتبار سیم‌کارت، از این دسته از موارد هستند.

در رابطه با خرید گوشی مناسب برای فرزند خود نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم که اگر کودک شما سن پایینی دارد، آنگاه یک گوشی غیرهوشمند را برای وی خریداری کنید. این دستگاه‌ها قابلیت‌های کمتری داشته و البته ریسک کمتری نیز دارند. اگر کودک شما بخواهد که به اجرای بازی‌ها موبایلی پرداخته، به اپ استورها دسترسی پیدا کند و یا اینکه وارد فضای آنلاین شود، آنگاه می‌تواند از گوشی، تبلت و یا کامپیوتر یکی از اعضای خانواده (که از او بزرگ‌تر هستند) استفاده کند. طبیعتا این کار نیز با اجازه آن شخص و همچنین نظارت وی خواهد بود.

به همین ترتیب، می‌توانید برای کودکان بزرگ‌تر خود نیز گوشی هوشمند تهیه کنید. این گجت‌ها قیمت بیشتری داشته و البته امکانات بیشتری را نیز ارائه می‌دهند. در هر صورت، استفاده کودک شما از گوشی هوشمند می‌تواند حس اطمینان و مسئولیت‌پذیری را بهتر در وی پرورش دهد.