بزرگ‌ترین عقاب روی زمین، مانند کرکس غذا می‌خورد

براساس مطالعه جدیدی، عقاب هاست، بزرگ‌ترین عقاب زمین، سرش را درون طعمه مرده فرو می‌بُرد تا اعضای بدن آن را بخورد.

پژوهش جدیدی نشان می‌دهد بزرگ‌ترین عقابی که تا به حال روی زمین زندگی کرده است، مانند خویشاوندان امروزی خود شکار می‌کرد اما مانند کرکس طعمه‌اش را می‌خورد. این غول منقرض‌شده معروف به «عقاب هاست»، طعمه‌ زنده را با چنگل‌ها و منقار تیزش می‌گرفت و سوراخ می‌کرد، اما آن را مانند کرکس می‌خورد و لاشه را می‌شکافت و سرش را در اعماق حفره بدن طعمه فرو می‌کرد تا اندام‌های داخلی را ببلعد.

دانشمندان مدت‌ها سر این موضوع بحث می‌کردند که آیا عقاب هاست (Hieraaetus moorei) شکارچی مانند عقاب‌های امروزی یا لاشخوری شبیه کرکس بود. پاها و چنگال‌های این پرنده مانند عقاب‌ها بود، اما ویژگی‌های جمجمه کرکس‌مانند او نشان می‌داد که شاید به تغذیه از جانورانی سازگار بوده که قبلا مرده بودند.

پژوهشگران اخیرا این سؤال را با استفاده از شبیه‌سازی و مدل‌های دیجیتالی برای مقایسه این غول منقرض‌شده با پرندگان زنده حل کرده‌اند. تجزیه‌و‌تحلیل جمجمه و چنگال‌های پرنده نشان داد که کدام رفتارهای تغذیه این شکارچی منقرض‌شده شبیه رفتارهای عقاب بوده است و کدام رفتارهای او شبیه عادات کرکس‌ها بوده است.

عقاب‌های هاست در نیوزیلند زندگی می‌کردند و وزن آن‌ها به ۱۵ کیلوگرم می‌رسید و چنگال‌هایی به طول ۹ سانتی‌متر داشتند و پهنای بال‌های آن‌ها به سه متر می‌رسید. این عقاب‌های غول‌پیکر عمدتا از موآها تغذیه کردند. موآها پرندگان بزرگ و بدون بالی که اکنون منقرض شده‌اند، تا حدود ۸۰۰ سال پیش در نیوزیلند فراوان بودند.

گروه دیگری از پژوهشگران در سال ۲۰۱۴ گزارش کردند که در حدود همان زمان، مردم مائوری به این جزیره رسیدند و شروع به شکار موآها و تخریب زیستگاه‌های این پرندگان جنگلی کردند. مردم مائوری عقاب هاست را te hōkioi یا pouākai می‌نامیدند که به‌معنای «شکم‌پرست پیر» است. اما این اشتهای انسان‌ها برای موآها بود که عقاب‌ها را نابود کرد. با کاهش موآها در سرزمین نیوزیلند، عقاب‌ها نیز ناپدید شدند.

در نقاشی غار مائوری از عقاب هاست، به‌نظر می‌رسد که سر عقاب پر نداشته باشد

استخوان‌های حفظ‌شده موآ که توسط منقار و چنگال‌های عقاب خراشیده شده بود، نشان می‌دهد که عقاب‌های هاست موآها را می‌خوردند. اما آیا عقاب‌ها موآهای زنده را شکار می‌کردند که وزن آن‌ها می‌توانست به ۲۰۰ کیلوگرم برسد؟

مطالعات گذشته که شکل کلی بدن و ساختار چنگال‌های عقاب هاست را تجزیه‌و‌تحلیل کرده بودند، نشان‌دهنده شباهت‌هایی با استخوان‌ها و چنگال‌های عقاب‌ها بود که بیانگر این است که عقاب هاست شکارچی بوده است. با‌این‌حال، به‌گفته‌ی آنکه ون هترن، نویسنده اصلی مطالعه جدید و رئیس بخش پستاندارشناسی در مجموعه جانورشناسی باواریا در مونیخ، سؤال‌هایی هنوز درمورد ویژگی‌های جمجمه‌ای شبیه کرکس وجود داشت که نمی‌توانست با سبک زندگی درنده توضیح داده شود.

برای مطالعه جدید، دانشمندان مدل‌های دیجیتال سه‌بعدی از جمجمه، منقار و چنگال‌های عقاب هاست را ایجاد کردند و آن‌ها را با استخوان‌ها و چنگال‌های سه گونه عقاب و دو گونه کرکس مقایسه کردند. آن‌ها عضلات را مدل‌سازی کردند و ده‌ها نشانگر روی استخوان‌ها را تجزیه‌و‌تحلیل کردند تا مشخص کنند که کدام بخش‌های پا و جمجمه هنگام شکار و تغذیه این شکارچی منقرض‌شده، سخت‌تر از همه فعالیت می‌کردند.

مدل‌های دیجیتال نقاط کرنش را در جمجمه عقاب هاست مشخص کردند که پژوهشگران سپس آن‌ها را با نقاط مشابه در جمجمه عقاب‌ها و کرکس‌های امروزی مقایسه کردند.

ون هترن به لایوساینس گفت: «وقتی نیروهای خاصی را روی جمجمه وارد می‌کنید، جمجمه کمی تغییر شکل می‌دهد، بنابراین می‌توانید نحوه خم شدن آن را در جریان شکار یا تغذیه ببینید».

پژوهشگران سطوح کرنش را در چندین نقطه از جمجمه اندازه‌گیری کردند و سپس آن اندازه‌گیری‌ها را با نقاطی در همان مکان‌ها در جمجمه پرندگان دیگر مقایسه کردند. طبق نتایج، طی برخی رفتارها مانند گرفتن طعمه در چنگال، مقدار کرنش برای عقاب‌های هاست شبیه عقاب‌های دیگر بود. منقار عقاب هاست با پتانسیل کشتن طعمه، خیلی شبیه عقاب بود، اما نوروکرانیوم که جایی است که همه عضلات گردن به آن متصل می‌شوند، بیشتر شبیه کرکس بود.

این موضوع نشان می‌دهد که درحالی‌که عقاب هاست طعمه عظیم خود یعنی موآ را می‌کشت، آن را به همان شیوه‌ای می‌خورد که کرکس‌های لاشخور لاشه را می‌خورند، یعنی با وارد کردن سرش درون لاشه و سپس کندن و قورت دادن اعضا و تکه‌های عضلات. ون هترن می‌گوید موآها نه‌تنها براثر پیری می‌مردند و سپس خورده می‌شدند، بلکه همچنین، به‌شدت شکار می‌شدند. اما این شکار این موآهای غول‌پیکری بود که بسیار بزرگ‌تر از خود عقاب بودند که این پرنده را مجبور می‌کرد که مانند کرکسی که از لاشه فیل تغذیه می‌کند، از لاشه موآ تغذیه کنند.

عقاب هاست ممکن است وجه اشتراک دیگری نیز با کرکس‌ها داشته باشد: سر طاس.

در نمایش‌های هنری از این پرنده منقرض‌شده، اغلب سر و گردن دارای پر برای آن به تصویر کشیده می‌شود. اگرچه، در نقاشی غاری از مردمان مائوری که تصور می‌شود عقاب هاست باشد، بدن پرنده رنگی است درحالی‌که سر آن بدون رنگ است که به‌گفته‌ی ون هترن، آن را طاس دربرابر پر تفسیر می‌کنیم و این مدرک نیز نشان می‌دهد عقاب هاست مانند کرکس غذا می‌خورد و سرش را درون ارگان‌های چسبناک شکارش فرو می‌برد.

یافته‌های این مطالعه در مجله‌ی Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences منتشر شد.