چگونه مشکل سوختگی پیکسل تلویزیون‌های پلاسما، LCD و اولد را رفع کنیم

احتمال سوختگی صفحه در نمایشگرهای LCD، پلاسما، اولد و حتی تلویزیون‌های قدیمی CRT وجود دارد. در این مقاله نحوه‌ی رفع سوختگی صفحه‌نمایش‌های مختلف را به شما توضیح خواهیم داد.

آیا تابه‌حال این شرایط برای شما پیش آمده است که تلویزیون یا نمایشگر رایانه‌ی خود را به‌مدت طولانی (به‌عنوان مثال چند روز) روشن بگذارید و تصویر روی یک حالت ثابت گیر کرده باشد؟ پس از اینکه به نمایشگر خود بازگردید، احتمال دارد در بخشی از صفحه با سوختگی مواجه شوید که به‌نظر می‌رسد روشی برای رفع آن وجود ندارد.

اما چرا بخشی از پنل نمایشگرها و تلویزیون‌ها دچار سوختگی می‌شود؟ چرا تولیدکنندگان این محصولات نمی‌توانند از نمایش دادن تصاویر سوخته شده روی پنل‌های LCD یا پلاسما جلوگیری کنند؟ برای رفع این مشکل چه اقدامی می‌توان انجام داد؟

به گزارش میک‌یوزآو، در برخی موارد می‌توان جلوِه‌ی سوختگی را در نمایشگرها و تلویزیون‌ها به حداقل کاهش داد. در موارد دیگر و به‌شرطی که زمان زیادی از سوختگی نگذشته باشد، می‌توان این مشکل را به‌طور کامل رفع کرد.

صفحه‌نمایش LCD، LED و پلاسما چیست؟

پیش از روی کار آمدن نمایشگرهای تحت و صفحه‌نمایش‌های کریستالی، اکثر تلویزیون‌ها و نمایشگرها از فناوری لوله‌ی پرتو کاتد (CRT) بهره می‌بردند. در CRT، پیکسل‌های منفرد شامل یک جزء فسفر قرمز، آبی و سبز می‌شود که پیکسل‌ها با توجه‌به‌شدت هریک از اجزای فسفر، رنگ منحصر‌به‌فردی به چشم انسان ارسال خواهد کرد.

هنگامی‌که تصویر ثابت خاصی برای مدت طولانی روی نمایشگر باقی بماند، شدت هریک از اجزای فسفر با سرعتی نابرابر، کاهش خواهد یافت که در نتیجه هاله‌ای از یک تصویر روی صفحه نمایان خواهد شد که به‌عنوان سوختگی نمایشگر شناخته می‌شود.

نمایشگرهای پلاسما، از ماده‌ای به‌نام پلاسما استفاده می‌کنند که حاوی یون‌های آزاد است. هنگامی‌که پلاسما مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، ذرات موجود در آن بدون شارژ بوده و هیچ موردی را نشان نخواهند داد. با وارد شدن جریان الکتریکی، یون‌ها باردار شده و شروع به برخورد با یکدیگر خواهند کرد که در نتیجه‌ی این فرایند، فوتون‌های نور آزاد می‌شود.

این نسخه‌ی بسیار ساده از نحوه‌ی عملکرد نمایشگرهای پلاسما است. با این‌حال، نکته‌ی اصلی این است که صفحه‌های پلاسما مثل نمایشگرهای CRT از مواد فسفر برای تبدیل فوتون‌ها به تصویر نهایی بهره می‌برند.

نحوه‌ی عملکرد LCD و LED شبیه CRT نیست. صفحه‌نمایش‌های LCD و LED برای نمایش رنگ‌ها از کریستال‌های مایع با نور پس‌زمینه‌ استفاده می‌کنند. اگرچه تولیدکنندگان، صفحه‌نمایش‌هایی را با نام LCD و LED به بازار عرضه می‌کنند، اما نمایشگر LED همچنان خود نوعی LCD محسوب می‌شوند. در این نوع پنل‌ها نور پس‌زمینه‌ی سفید از طریق کریستال‌های مایع که رنگ‌های خاصی را در هر پیکسل استخراج می‌کنند، فیلتر می‌شود.

نمایشگرهای LCD و LED مثل صفحه‌نمایش‌های CRT و نمایشگرهای پلاسما دچار سوختگی تصویر نمی‌شوند. اگرچه سوختگی تصویر در فناوری‌های قدیمی‌تر CRT و پلاسما کاملا واضح نیست، اما نمایشگرهای LCD و LED از مشکل دیگری به‌نام «ماندگاری تصویر» رنج می‌برند. در ادامه‌ی مقاله توضیحات بیشتری درمورد ماندگاری تصویر ارائه خواهیم کرد.

چرا صفحه‌های پلاسما می‌سوزند؟

پیش از اقدام به رفع این مشکل، بهتر است بررسی کنیم که چرا نمایشگرها در وهله‌ی اول دچار سوختگی تصویر می‌شوند. میزان سوختگی تصویر در پنل‌های LCD و LED نسبت به صفحه‌نمایش‌های پلاسما خیلی کم‌تر است. البته هنگامی‌که یک تصویر ثابت برای مدت طولانی روی نمایشگر باقی بماند، می‌تواند روی هر دو نوع صفحه‌نمایش یاد شده اثر داشته باشد.

ابتدا درمورد روش‌های مقابله با سوختن نمایشگرهای پلاسما صحبت خواهیم کرد. اگر به‌یاد داشته باشید، اشاره کردیم دلیل سوختگی تصویر در تلویزیون‌های CRT این است که یک تصویر ثابت برای مدت طولانی روی نمایشگر باقی بماند، زیرا در این وضعیت اجزای فسفر در هر پیکسل با سرعت‌های متفاوتی فرسوده می‌شوند. نرخ نابرابر سوختن، باعث ایجاد هاله‌ای در پس‌زمینه نمایشگر خواهد شد که برای همیشه روی آن باقی می‌ماند.

نمایشگرهای پلاسما نیز از مسئله‌‌ی تخریب فسفر رنج می‌برند. سوختگی تصویر در تلویزیون‌های پلاسما زمانی رخ می‌دهد که پیکسل‌های صفحه در اثر نوردهی طولانی آسیب ببیند. فسفر، شدت خود را از دست داده و فقط نوری را نشان می‌دهد که به‌طور مکرر از آن تغذیه می‌شود. در چنین شرایطی، تصویر ثابت باعث ایجاد سوختگی می‌شود.

آیا LCD و LED با مشکل سوختگی مواجه می‌شوند؟

احتمال سوختگی تصویر در صفحه‌نمایش LCD و LED نیز وجود دارد، اگرچه امکان دارد با طولانی شدن فرایند سوختگی، این مورد به مشکلی دائمی تبدیل شود. افزون‌بر این، صفحه‌نمایش‌های LCD و LED با مشکل دیگری به‌نام «حفظ تصویر» مواجه می‌شوند. این مشکل با عنوان «ماندگاری تصویر یا سایه LCD» نیز شناخته می‌شود.

مشکل حفظ تصویر یک مورد موقتی است که احتمالاً پیش از تبدیل شدن به یک مشکل دائمی متوجه آن خواهید شد. با این‌حال سوختگی تصویر همچنان می‌تواند روی پنل‌های LCD، LED و OLED اثر داشته باشد.

حفظ تصویر، موضوعی متفاوت با سوختگی تصویر است؛ اگرچه این مورد، پیش درآمدی برای به‌وجود آمدن مشکل سوختگی تصویر محسوب می‌شود. مثلاً اگر قبل از اجرای یک بازی ویدیویی از تصویر قطار بخار به‌عنوان منبعی برای نقاشی استفاده کنید، تصویر قطار بخار برای چند ساعت روی صفحه‌نمایش نشان داده خواهد شد.

پس از آن وقتی روی صفحه بازی اجرا کنید، همچنان می‌توانید طرح کلی قطار را روی آن مشاهده کنید. تصویر قطار بخار برای مدت کوتاهی باقی خواهد ماند اما حرکت و تغییر رنگ محتوای بازی ویدئویی (یا فیلم، نمایش تلویزیونی یا محتوای چندرسانه‌ای دیگر) باید تصویر باقی مانده را پاک کند.

نکته دیگری که باید مدنظر قرار داد این است که مشکل سوختن تصویر LED و OLED درصورت وقوع، غیرقابل برگشت است. دلیل این امر به نحوه‌ی عملکرد نمایشگرهای OLED و LED مرتبط است. در این شرایط تک‌تک پیکسل‌هایی در یک صفحه‌نمایش LED نور ساطع می‌کنند خراب خواهند شد.

وقتی صفحه‌نمایش روی یک تصویر ثابت شود، آن پیکسل‌ها سریع‌تر از پیکسل‌های اطراف دچار این مشکل خواهند شد. هنگامی‌که خودِ پیکسل از کار افتاده باشد، نمی‌توان هیچ اقدامی برای بازیابی آن انجام داد.

صفحه‌نمایش‌های LED، OLED یا QLED در استفاده‌های معمولی، دچار سوختگی نخواهند شد. با این‌حال، اگر این نوع صفحه‌نمایش‌ها هر روز برای ساعت‌ها روی یک تصویر خاص روشن بمانند، مشکل سوختگی صفحه می‌تواند مثل انواع دیگر نمایشگرها، مشکل‌ساز شود.

مشکلات هنگامی به‌وجود خواهند آمد که صفحه‌نمایش به‌عنوان مثال یک کانال خبری را ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته نشان می‌دهد که باعث سوختن بخش نمایش‌دهنده‌ی لوگوی کانال همراه با طرح پیمایش خبرهای فوری و موارد دیگر خواهد شد. کانال‌های خبری بدون توجه به نوع نمایشگر، منبع شاخته‌‌شده‌ای برای ایجاد مشکل سوختگی پیکسل‌ در تلویزیون‌ها محسوب می‌شوند.

هفت روش رفع مشکل سوختگی صفحه‌نمایش LCD و پلاسما

امکان رفع مشکل سوختگی تصویر در نمایشگرهای LCD و پلاسما وجود دارد. میزان مؤثر بودن این روش‌ها به نوع آسیب‌دیدگی نمایشگر بستگی دارد. بسته به ابعاد و شدت سوختگی تصویر، برخی نمایشگرها احتمالا به‌طور دائمی آسیب می‌بینند.

۱- از سوختن صفحه‌نمایش LED و پلاسما جلوگیری کنید

بهترین راهکار برای سوختگی نمایشگر این است که در وهله‌ی اول از رخ دادن آن جلوگیری کنید. اگر صفحه‌نمایش از قبل وارد مرحله‌ی سوختگی تصویر شده است، باید توجه داشته باشید که شرایط برای شما چندان مساعد نخواهد بود. با این‌حال، همیشه باید سعی کنید صفحه‌نمایش خود را برای مدت‌زمان طولانی روی یک تصویر یا محتوای ثابت رها نکنید. مدت‌زمانی که طول می‌کشد یک تصویر به‌طور دائمی روی صفحه ثبت شود، به سازنده‌ی نمایشگر و نوع پنل بستگی دارد.

قانون شخصی شما باید این باشد که اگر قصد دارید بیش از ۱۵ دقیقه از نمایشگر خود دور باشید، آن را خاموش کنید. بدین‌ترتیب، احتمال گیر کردن و ایجاد هاله در تصویر کم‌تر و علاوه‌بر این، در هزینه‌ی برق و میزان فرسودگی تلویزیون یا نمایشگر صرفه‌جویی خواهد شد.

۲- میزان کنتراست تصاویر ثابت را روی نمایشگر LCD و پلاسما کاهش دهید

یکی دیگر از روش‌های پیشگیری این است که کنتراست صفحه‌نمایش را تا آنجا که می‌توانید کاهش دهید، متأسفانه بیشتر نمایشگرها به‌درستی کالیبره نشده‌اند و اغلب تنظیمات کنتراست و روشنایی را بیش از حد بالا می‌برند.

کنتراست کم‌تر یعنی نور صفحه‌نمایش شما یک‌نواخت‌تر است و این یعنی فشار کم‌تری روی مناطق خاص نمایشگر خواهد بود که به افزایش میزان محافظت در برابر مشکل سوختگی تصویر کمک می‌کند.

۳- از پخش محتوای ثابت برای رفع سوختگی LCD و پلاسما استفاده کنید

اگر صفحه‌نمایش پلاسما یا LCD شما از قبل وارد مرحله‌ی سوختگی تصویر شده است، می‌توانید یک تصویر ثابت و سفید را به‌مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت روی آن پخش کنید. حرکت مدوام رنگ سفید و سیاه در سراسر صفحه با الگوهای تصادفی می‌تواند به حذف هاله‌های تصویر روی نمایشگر کمک کند.

متأسفانه این روش برای هاله‌ها و تصویر سوختگی‌های شدید کار نخواهد کرد. برخی از تلویزیون‌ها یک گزینه‌ی داخلی برای نمایش دادن الگو در دسترس کاربران قرار می‌دهند که اساسا برای همین‌کار ساخته شده‌ است و الگوهای تصادفی روی نمایشگر شما نشان خواهد داد.

۴- از پیکسل-شیفت برای رفع سوختگی تصاویر LCD و پلاسما استفاده کنید

برخی از تلویزیون‌ها و نمایشگرها از فناوری تغییر پیکسل با تغییر صفحه‌نمایش بهره می‌برند.

پیکسل-شیف (Pixel-Shift) دائما تصاویری روی صفحه‌نمایش تنظیم می‌کند که برای مقابله با سوختن تصویر، استفاده از پیکسل‌ها را تغییر می‌دهد. شاید برای استفاده از این روش مجبور شوید گزینه‌ی پیکسل یا تغییر صفحه را در تنظیمات نمایشگر خود فعال کنید. پیکسل-شیفت یک ویژگی مفید برای نمایشگرهای LED و QLED است که می‌تواند به مقابله با هاله‌های ایجاد شده روی نمایشگرهای LCD کمک کند.

سایر نمایشگرهای مدرن از قابلیت داخلی به‌روزرسانی صفحه بهره می‌برد که سازندگان این محصولات به خریداران توصیه می‌کنند از این ویژگی برای حذف مشکلات حفط تصویر و سوختگی تصویر بهره ببرند.

۵- از JSCreenFix برای رفع سوختگی صفحه LCD و پلاسما استفاده کنید

بهترین ابزار برای رفع هاله‌ها از روی نمایشگر، استفاده از JScreenFix است. این برنامه به تعمیر نمایشگرهایی که پیکسل‌های سوخته دارند، کمک می‌کند. شرکت توسعه‌دهنده‌ی این ابزار، یک نسخه‌ی به‌روزتر به‌نام JScreenFix Deluxe را نیز منتشر کرده است.

اگرچه نسخه‌ی Delux از الگوریتم‌های پیشرفته برای تعمیر صفحه‌نمایش سوخته و افزایش طول‌عمر پلاسما و LCD بهره می‌برد، اما سایت رسمی این ابزار راه‌اندازی نشده است و بنابراین هیچ روشی برای دانلود رسمی نسخه‌ی کامل آن در دسترس نیست.

شما می‌توانید نسخه‌ی رایگان برنامه‌ی Deluxe را به‌صورت آنلاین پیدا کنید، اما مدت‌زمان اجرای آن به ۲۰ دقیقه محدود شده است. علاوه‌بر این، ما به نسخه‌هایی که می‌توان از وب‌سایت‌های دیگر دانلود کرد، اشاره نخواهیم کرد زیرا نمی‌توانیم امنیت این وب‌سایت‌ها را تأیید کنیم. اگر از نسخه‌ی Deluxe بهره می‌برید، این کار را با مسئولیت خود انجام دهید.

اگر اطمینان ندارید که برخی از پیکسل‌های نمایشگر شما از کار افتاده است، می‌توانید از برنامه‌های تست پیکسل‌های سوخته مثل EIZO Monitor Test، Online Monitor Test، JScreenFix یا UDPixel استفاده کنید.

۶- از محافظ صفحه‌نمایش سفید برای رفع سوختگی تصاویر LCD و پلاسما استفاده کنید

گزینه‌ی دیگر این است که یک پس‌زمینه‌ی کاملا سفید روی دسکتاپ خود تنظیم کنید و اجازه دهید چند ساعت روی آن نمایش داده شود. رنگ ثابت ممکن است مشکل ایجاد هاله در صفحه‌نمایش‌ را رفع کند. یک پس‌زمینه‌ی رنگی به ماندگاری تصویر بیشتر کمک می‌کند تا ایجاد یک هاله؛ اما همچنان ارزش امتحان کردن را دارد.

اگر تلویزیون‌ شما با مشکل سوختگی صفحه مواجه شده است، می‌توانید با استفاده از کابل HDMI، لپ‌تاپ را به تلویزیون‌ خود متصل کرده و سپس محتوای نمایشگر را به تلویزیون انتقال دهید و نهایتا محافظ صفحه‌نمایش سفید را روی آن پخش کنید. امیدواریم این اقدام باعث بهبود وضعیت سوختگی پیکسل تلویزیون شما شود.

۷- از یک ویدیوی رفع سوختگی نمایشگر (ScreenBurnFixer) استفاده کنید

تیم ScreenBurnFixer راهکارهای مختلفی برای رفع سوختگی تلویزیون یا نمایشگرهای رایانه ارائه می‌دهد. البته میزان اثربخشی این روش مثل سایر راهکارهای رفع مشکل سوختگی صفحه‌نمایش‌ها، به مقیاس مشکل بستگی دارد.

می‌توانید به صفحه‌ی ویدئوی ScreenBurnFixer مراجعه کرده و ویدئویی را انتخاب کنید که با نمایشگر شما مطابقت داشته باشد، سپس اجازه دهد ویدئو مورد نظر تا چندساعت پخش شود. از طرف دیگر، با مراجعه به صفحه‌ی نمودار می‌توانید دستگاه خود یا دستگاه دیگری را که با مشخصات شما مطابقت دارد پیدا کنید.

بهترین راهکار جلوگیری از مشکل سوختن صفحه‌نمایش

راهکارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای رفع مشکل سوختگی صفحه‌نمایش استفاده کنید. نتایج بین نوع نمایشگر و میزان سوختگی، متفاوت خواهد بود. امکان دارد مشکل صفحه‌نمایشی که روی آن یک هاله‌ی گسترده ایجاد شده، به‌طور کامل با این روش‌ها رفع نشود، اما احتمالا به کاهش اثر آن کمک خواهد کرد.

ایجاد برخی مشکلات مثل سوختگی پیکسل‌ در نمایشگرها در طول زمان، چندان تعجب‌آور نیست. با این‌حال، با دنبال کردن مراحل این راهنما، می‌توان به‌میزان درخورتوجهی پیش از بروز مشکل دائمی، نسبت به رفع یا بهبود آن اقدام کرد.

آیا شما با مشکل سوختگی پیکسل‌ها یا ایجاد هاله در نمایشگرهای خود مواجه شده‌اید؟ اگر راهکار دیگری برای رفع این مشکل دارید لطفا آن را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.