کویر لوت با دمای سطحی ۸۰ درجه سانتی‌گراد، داغ‌ترین مکان روی زمین است

پژوهشگران در مطالعه‌ای تازه با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، حرارت سطحی واقعی در کویر لوت را ۸۰ درجه‌ی سانتی‌گراد برآورد کرده‌اند.

اغلب گفته می‌شود که دره مرگ در کالیفرنیا، با دراختیار داشتن رکورد گرمای شدید ۵۶/۷ درجه‌ی سانتی‌گراد، گرم‌ترین مکان روی زمین به‌حساب می‌آید؛ اما این میزان حرارت صرفا گرمای هوا است. پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید درباره‌ی شدیدترین دماهای سطحی زمین، دریافته‌اند که قدم‌گذاشتن در کویر لوت در ایران و بیابان سونورا در آمریکای شمالی، بسیار سخت‌تر است.

براساس داده‌های ماهواره‌ای با وضوح بالا از دو دهه‌ی گذشته، زمین در دو منطقه‌ی یادشده می‌تواند گاهی اوقات به‌طرز حیرت‌آور تا ۸۰/۸ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم شود. در این بین، کویر لوت با داشتن بالاترین دمای سطحی زمین، در مقام نخست قرار دارد. این منطقه‌ی بیابانی بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹ به‌طور مرتب شدیدترین دماهای ممکن را تجربه کرد. محصورشدن کویر لوت بین رشته‌ای از کوه‌ها که موجب به‌دام‌افتادن هوای گرم برفراز تپه‌های ماسه‌ای به‌ویژه در بخش‌های پوشیده از سنگ‌های آتشفشانی سیاه می‌شود، یکی از دلایل احتمالی گرم‌شدن بیش از حد زمین در این منطقه است.

یافته‌های جدید از مطالعه‌ای قبلی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، پشتیبانی می‌کند. دانشمندان در آن پژوهش دریافتند که کویر لوت یکی از داغ‌ترین مکان‌های روی زمین محسوب می‌شود. این بیابان از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹، شاهد بالاترین درجه‌ی حرارت سطحی زمین بود. در سال ۲۰۰۵، داده‌های اولیه نشان داد که حرارت زمین در کویر لوت به ۷۰/۷ درجه‌ی سانتی‌گراد رسید؛ هرچند نویسندگان مقاله‌ی جدید، این تخمین را کمتر از حد واقعی می‌دانند.

از زمان انتشار اولین پژوهش، ناسا با انتشار نسخه‌ای جدید از نرم‌افزار ماهواره‌ای خود، تشخیص بهتر حرارت‌های سطحی روی زمین را امکان‌پذیر کرده است. پژوهشگران با استفاده از این به‌روزرسانی تازه می‌گویند حرارت کویر لوت درواقع ۱۰ درجه بالاتر از برآورد پیشین است.

بیابان سونورا در مرز ایالات متحده و مکزیک می‌تواند به دماهای شدید مشابه برسد؛ هرچند دفعات آن از کویر لوت کمتر است. قرارگیری این بیابان در منطقه‌ی سایه‌باران و ارتفاع کم بدین معنا است که هوا شانس اندکی برای صعود و خنک‌شدن دارد. از آنجا که سونورا نیز با کو‌ه‌ها محصور شده است، گرما به‌آسانی در این حو‌ضه‌ی خشک به‌دام می‌افتد و موجب می‌شود اول درجه‌ی حرارت هوا و سپس درجه‌ی حرارت زمین افزایش یابد.

معلوم نیست تغییر اقلیم چه نقشی در شکل‌گیری این درجه حرارت‌های شدید داشته است. بااین‌حال، داغ‌ترین روزهای ثبت‌شده توسط ماهواره‌ها، در سال‌های اخیر به‌ویژه حین پدیده‌ی لانینا به‌وقوع پیوسته‌اند؛ نوسانی آب‌وهوایی که می‌تواند با گرمایش جهانی تغییر کند. نویسندگان می‌نویسند «امید می‌رود که پژوهش‌های آتی در این راستا بتواند نه‌تنها میزان نوسانات شدید اقلیمی درگذشته، بلکه تأثیر احتمالی آن‌ها بر سیاره‌مان در آینده را آشکار کند.»

تجزیه‌وتحلیل جدید علاوه‌بر تعیین گرم‌ترین مکان‌های روی زمین، توانست سردترین مناطق سیاره را نیز مشخص کند. جنوبگان با دمای منفی ۱۱۰/۹ درجه‌ی سانتی‌گراد که ۲۰ درجه پایین‌تر از برآوردهای پیشین است، به‌ آسانی مقام نخست سردترین مکان روی زمین را دراختیار دارد. نور خورشید دریافتی در این ناحیه از جهان نسبتا ضعیف است و بخش عمده‌ی آن توسط برف و یخ به جو بازتابیده می‌شود. همزمانی بادهای شدید و سیستم کم‌فشار نیز دمای سطحی جنوبگان را به‌مراتب پایین می‌آورد.

به‌منظور آنکه تغییر دماهای سطحی را در دوران امروزی مشخص کنیم، به پژوهش‌های بیشتر درمورد مناطق دورافتاده و خارج از دسترس ایستگاه‌های هواشناسی نیاز داریم. پژوهش جدید در نشریه‌ی بولتن انجمن هواشناسی آمریکا منتشر شده است.