ناسا بازگشت انسان به ماه را تا سال ۲۰۲۵ به تعویق می‌اندازد

عوامل مختلف نظیر کمبود بودجه، دنیاگیری کووید ۱۹ و شکایت‌های بلو ارجین از ناسا موجب شد تا بازگشت انسان به ماه دست‌کم تا سال ۲۰۲۵ به تعویق بیفتد.

ناسا با به تعویق‌انداختن تاریخ بازگشت انسان‌ها به ماه، اکنون قصد دارد فرود سرنشین‌دار قمری را به‌جای ۲۰۲۴، در سال ۲۰۲۵ انجام دهد. ناسا دعاوی حقوقی اخیر بر سر قراردادهای ماه‌نشین و همچنین تغییرات در چارچوب برخی از برنامه‌های خود و دنیاگیری کووید ۱۹ را مقصر این تأخیر می‌داند.

به‌گزارش ورج، سازمان فضایی آمریکا با برنامه پرچم‌دار خود به نام آرتمیس، به بازگرداندن انسان به سطح ماه چشم دوخته است. به عنوان بخشی از این برنامه، ناسا امید دارد تا نخستین زن و نخستین فرد رنگین‌پوست را در دهه جاری روی ماه فرود آورد و درعین‌حال تلاش کند تا به راه‌های پایدار برای زندگی و کار روی سطح قمری پی ببرد.

آرتمیس به مجموعه‌ای از وسایل نقلیه فضایی متکی است؛ ازجمله اسپیس لانچ سیستم (SLS)، موشک غول‌پیکر جدید ناسا که در یک دهه گذشته با هدف ارسال انسان به اعماق فضا دردست ساخت بوده است. فضانوردان سوار بر فضاپیمای مسافربری جدیدی به نام اوراین به مدار پیرامون ماه سفر می‌کنند و سپس درآنجا با انتقال به یک فضاپیمای ماه‌نشین روی سطح ماه فرود می‌آیند. ناسا در فروردین ماه، قراردادی ۲/۹ میلیارد دلاری به اسپیس ایکس واگذار کرد تا این شرکت برای فرود نرم انسان روی سطح ماه، نسخه‌ای ماه‌نشین از استارشیپ، موشک غول‌پیکر خود بسازد.

تاریخ فرود ۲۰۲۴، یادگار دولت ترامپ است. دولت پیشین آمریکا برنامه آرتمیس را ابداع کرد و به ناسا فرمان داد تا انسان‌ها را به ماه بازگرداند. سال ۲۰۱۹، مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور از ناسا خواست به جدول زمانی آرتمیس سرعت ببخشد و نخستین انسان‌ها را در سال ۲۰۲۴ روی ماه فرود آورد. بااین‌حال بسیاری از کارشناسان درباره توانایی ناسا در تحقق این ضرب‌الاجل بلندپروازانه اظهار تردید کردند.

به‌عنوان مثال، موشک اسپیس لانچ سیستم در طول عمر خود به‌طور پیوسته با تأخیر مواجه شده است. موشک ابتدا قرار بود نخستین پروازش را سال ۲۰۱۷ انجام دهد؛ اما پرتاب آن اکنون برای فوریه ۲۰۲۲ (بهمن یا اسفند ۱۴۰۰) برنامه‌ریزی شده است. درهمین‌حال، هنوز فناوری‌های فراوانی وجود دارد که برای تحقق فرود قمری باید ساخته شوند؛ به‌ویژه لباس فضانوردی جدیدی که فضانوردان روی سطح ماه خواهند پوشید.

با وجود مشکلات، مدیریت ناسا هنگام روی کارآمدن دولت بایدن بلافاصله از تاریخ فرود اولیه دست نکشید. بیل نلسون، مدیر جدید سازمان فضایی در ماه ژوئن گفت «[بازگشت به ماه] بلندپروازانه و چالش‌برانگیز است؛ اما ضرب‌الاجل آن ۲۰۲۴ است.» بااین‌حال نلسون وعده داد که تا پیش از پایان سال، جدول زمانی آرتمیس به‌روزرسانی خواهد شد. سرانجام ناسا دیروز اذعان کرد که هدف ۲۰۲۴ دست‌یافتنی نیست.

تصویر هنری از موشک اسپیس لانچ سیستم ناسا و کپسول مسافربری اوراین برفراز آن.

جنجال پیرامون ماه‌نشین که بخشی حیاتی برای رساندن فضانوردان به سطح ماه است، دستیابی به ضرب‌الاجل ۲۰۲۴ را دشوارتر کرد. ناسا درابتدا امیدوار بود تا به‌منظور ترویج رقابت و دراختیارداشتن بیش از یک گزینه، قراردادها برای ساخت ماه‌نشین‌های انسانی را به دو شرکت واگذار کند. اما پس از دریافت بودجه کم‌تر از حد انتظار از کنگره، ناسا فقط یک قرارداد به اسپیس ایکس واگذار کرد و موجب شد تا بلو ارجین ابتدا نزد دیوان محاسبات آمریکا و سپس دادگاه فدرال این کشور از این سازمان شکایت کند.

ناسا می‌گوید این شکایت‌ها نقش مهمی در به تاخیرانداختن بازگشت به ماه تا سال ۲۰۲۵ ایفا کرد؛ زیرا مانع از آن شد تا سازمان فضایی و اسپیس ایکس در پروژه ماه‌نشین با یکدیگر همکاری کنند. بیل نلسون دیروز در کنفرانس خبری گفت «ما تقریبا هفت ماه را در دعوی قضایی ازدست دادیم و این امر ناگزیر نخستین فرود انسان را احتمالا تا ۲۰۲۵ به تعویق انداخته است.»

اکنون ناسا تاریخ‌ها برای انجام بزرگ‌ترین پرتاب‌هایش در برنامه آرتمیس را عقب انداخته است. نخستین پرتاب به نام آرتمیس ۱ به گفته ناسا اوایل سال آینده انجام خواهد شد. درجریان این پرتاب که نخستین پرواز اسپیس لانچ سیستم را رقم خواهد زد، کپسول اوراین بدون سرنشین رهسپار سفری چند هفته‌ای به دور ماه خواهد شد. این پرواز، آزمایشی مهم برای نمایش ایمنی و توانایی فضاپیماها در حمل انسان محسوب می‌شود.

پرواز مهم بعدی با نام آرتمیس ۲، به پرتاب نخست شباهت دارد، اما با حضور فضانوردان انجام خواهد شد. ناسا اعلام کرد که آرتمیس ۲ در بهترین حالت تا مه ۲۰۲۴ پرتاب نخواهد شد. سازمان فضایی ابتدا امید داشت این پرواز را سال ۲۰۲۳ انجام دهد.

سپس فرود قمری احتمالا در بهترین حالت حوالی سال ۲۰۲۵ انجام خواهد شد. ناسا همچنین اعلام کرد که ممکن است پیش از نخستین فرود قمری، فرود بدون سرنشین استارشیپ انجام شود. بااین‌حال سازمان فضایی با استناد به فقدان ارتباط بین خود و اسپیس ایکس درجریان شکایت‌ها، به جزئیات و چگونگی انجام این پرواز اشاره‌ای نکرد. درهمین‌حال، اسپیس ایکس به‌سختی درحال کار روی طراحی و ساخت نسخه‌های آزمایشی استارشیپ در سایت پرتاب خود در بوکاچیکا تگزاس است و به‌سرعت به انجام نخستین پرتاب آزمایشی مداری فضاپیمایش نزدیک می‌شود.

علاوه‌بر اصلاح جداول زمانی، ناسا گفت هزینه‌های برخی از برنامه‌های آرتمیس، به‌ویژه کپسول مسافربری اوراین را نیز به‌روزرسانی خواهد کرد. هزینه اولیه ساخت فضاپیما قرار بود ۶/۷ میلیارد دلار باشد؛ اما اکنون ناسا می‌گوید این عدد با پرتاب آرتمیس ۱ به ۹/۳ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. ناسا همچنین افزود هزینه ساخت اسپیس لانچ سیستم با اتمام پرتاب آرتمیس ۱ از برآورد ۹/۱ میلیارد دلار در سال گذشته به ۱۱ میلیارد دلار خواهد رسید.

سازمان فضایی دیگر عوامل مؤثر در تاخیرها و افزایش هزینه‌ها را برشمرد. علاوه‌بر شکایت بلو ارجین که همکاری بین اسپیس ایکس و ناسا را لغو کرد، نلسون استدلال کرد که وسعت پروژه اوراین درطول زمان افزایش یافته است و کووید ۱۹ موجب ازهم‌گسیختگی زنجیره‌ تأمین و اثرگذاری بر تولید شد.

دریافت بودجه ناکافی از کنگره نیز دیگر عامل تأخیر به‌شمار می‌آید. سال گذشته، ناسا برای آغاز ساخت ماه‌نشین انسانی در سال ۲۰۲۱، خواستار دریافت ۳/۲ میلیارد دلار شد، اما فقط یک‌چهارم این عدد را به‌دست آورد. علاوه‌بر بودجه، نلسون استدلال کرد که «هدف ۲۰۲۴ دولت ترامپ برای فرود انسان روی ماه مبتنی بر امکان‌سنجی فنی نبود.» بااین‌حال، معلوم هم نیست تاریخ جدید ۲۰۲۵ تا چه حد دست‌یافتنی است.